عوامل اصلی شناخت و تشخیص در تفسیر عکس های هوایی

عوامل اصلی شناخت و تشخیص در تفسیر عکس های هوایی عوامل مهمی که انسان را قادر به دستیابی به کشف، مرزبندی و شناسایی و در نتیجه برآورد موضوع می نماید عبارتند از: شکل، اندازه، تن، رنگ، نقش، سایه، موقعیت، بافت و عوارض با شرایط جانبی که ذیلا به شرح آن ها می پردازیم.

بیشتر بخوانید: تهیه نقشه UTM یو تی ام

کاربرد عکس های هوایی و ماهواره ای در جغرافیا

شکل:

مقایسه تصویر اجسام در عکس های هوایی عمودی، با آنچه در طبیعت به چشم انسان آشنا می باشد. گاهی بسیار شگفت انگیز و در نتیجه برای تفسیر مشکل است. بنابراین عادت دادن و  تطبیق  چشم  با دید عمودی و از بالا، نسبت به عوارض زمینی، درست مثل زبان تازه ای که انسان می آموزد باید آموزش داده شود پس از آموزش، این موضوع مانند ابزاری قوی در دسترس مفسر می باشد. کسی که عادت به دید ارتفاعی و عمودی می کند قادر است اکثر عوارض روی عکس را خوانده و تفسیر نماید. مثلا فردی که تفسیر را در رابطه با مطالعات صنعتی آموخته از منظره عمودی یک کارخانه میتواند در یابد که کار این کارخانه چیست یا تولیداتش کدام است. حتی این شناخت گاهی کامل تر از این است که مفسر تا درب کارخانه هم برود.

منظره یک توده جنگلی از دید بالا، می تواند به مفسر اطلاعات لازم را در خصوص اقتصادی بودن جنگل یا مستعد بودن آن برای پارک و تفرجگاه بدهد. دیدن شکل هندسی زمین از بالا می تواند اطلاعات جالبی در خصوص اثرات کوهزایی و مراحل دانه بندی در اختیار زمین شناس بگذارد. برای پویندگان راه بیابان ها و یا مناطق جنگلی تنک، مطالعه مسیر راه ها از روی عکس می تواند بسیار کارساز باشد.

بیشتر بخوانید: جانمایی پلاک ثبتی در تهران

کاربرد عکس های هوایی و ماهواره ای در تفسیر

مفسر هر چه آموزش های کامل تری ببیند، درک تشخیص اجسام و عوارض روی عکس هوایی را بهتر پیدا می کند ضمنا توجیه صحیح تصاویر می تواند عمق بهتری دردید استریوسکوپی بدهد. در یک  جفت عکس هوایی، مفسر تصاویر اجسام و عوارض را به صورت سه بعدی، ازراه دور، دیده و در نتیجه، زاویه اختلاف منظر را نیز ملاحظه می کند. همیشه در طبیعت وقتی که با چشم معمولی به جسمی نگاه می کنیم، زاویه اختلاف منظر به وسیله ی فاصله بین دو مردمک چشم تشکیل می شود. در حالی که در عکس های هوایی فاصله بین دو مرکز عکس (باز عکسی) هم اندازه فاصله دو مردمک چشم تشکیل میشود. در حالی که درعکس های هوایی فاصله بین دو مرکز عکس باز عکسی هم اندازه فاصله دو مردمک چشم می شود. اما فاصله بین دو مرکز عکس به مراتب، بیش از فاصله بین دو مردمک چشم میباشد. در نتیجه عمق تصویر در یک جفت عکس خیلی اغراق آمیز به نظر می رسد. مفسر عکس هوایی باید این پدیده را شناخته و با آن آشنا باشد.

مثلا گاهی اتفاق می افتد که با مشاهده شیب زمین در روی عکس این استنباط حاصل می شود که شیب اراضی اجازه عبور با وسیله نقلیه را نمی دهد ولی وقتی که به طبیعت مراجعه می شود، عدم صحت این تصور را می توان به چشم دید. این تفاوت حاصل اغراق آمیز شدن ارتفاع در تصویر است.

کاربرد عکس های هوایی در تفکیک

مفسرین با تجربه قادر به تخمین عمق دیدبرای اجسام مهم هستند و لازم است افراد مبتدی نیز با این پدیده آشنا شوند و برای مسلط شدن به آن، باید قدرت اندازه گیری روی عکس را توسعه دهند و با بررسی های مکرر زمینی، میزان دقت را بالا ببرند. چنانچه ارتفاع اجسام با زوایای عمودی بین نقاط مورد لزوم باشد، با وسایل و محاسبات ساده می توان آن ها را اندازه گیری نمود. ضمنا همین پدیده کمک می کند که در یک جفت تصویر استریوسکوپی ایجاد اغراق در ارتفاع شده و درنتیجه، مفسر قادر می شود ارتفاع درخت، ساختمان و… اندازه بگیرد در حالی که دیدن همین ارتفاعات در پرواز هوایی مستقیم، کار چندان آسانی نیست، چون معمولا نسبت این ارتفاعات به ارتفاع پرواز بسیار کوچک و ریز خواهد بودکه حتی با حدس زدن هم قابل دید نیستند.

بیشتر بخوانید: تفکیک آپارتمان در استان تهران

به لحاظ کوچکی زاویه اختلاف منظر، میزان اغراق ارتفاعی در تصاویر فضایی و در پوشش های مشترک آشکار نیست. تصاویر فضایی بدون پوشش مشترک، دید سه بعدی نداشته و فقط به عنوان دید از بالا قابل مشاهده و استفاده می باشد. به هر حال هنوز هم شکل یکی ازعوامل اصلی تشخیص عوارض بوده و در زمینه های مختلف تفسیر عامل کمک کننده می باشد. برای مفسران کمترین ارزش شکل این خواهد بود که بتوان به وسیله آن گروه و طبقه ای را که یک جسم یا عارضه ناشناخته مربوط به آن میشود، تشخیص داد. بنابراین دراکثر اوقات، شکل  اجسام به طور قطع می تواند در شناسایی آن ها، موثر باشد و اهمیت و کارکرد جسم را به مفسر بازگو می کند.

اندازه

اندازه فیزیکی از عوامل مهم شناسایی و تفسیرعکس های هوایی است. با سنجش و محاسبه اندازه ها می توان به ماهیت تصاویر پی برد. مثلا یک کانال آبیاری شباهت زیادی به کانالی دارد که در مصارف نظامی برای استتار تانک ها ایجاد می نمایند ولی تفاوت اساسی آن ها در اندازه میباشد. با یک اندازه گیری و محاسبه ساده می توان به واقعیت آن ها دست یافت. مفسر باید به محض این که به یک جسم یا عارضه ناشناخته برخورد کرد، فورا اندازه آن را محاسبه نماید.

البته باید توجه داشته که چنانچه مقیاس زیاد تفاوت کند بایستی جسم را در نقاط مختلف عکس اندازه گیری نمود. با کمک اندازه گیری اجسام، یک مفسر می تواند به نسبت قابل ملاحظه ای از خطاهای فردی بکاهد، در حالی که حتی بعضی عوامل مانند شکل، سایه، تن، بافت و نقش هم قادرند به سادگی، باعث گمراهی مفسر شوند، ولی برعکس، اندازه این عیب را ندارد. آن هایی که با تصاویر ماهواره ای کار می کنند، وظیفه شان کمی مشکل تر است، زیرا در این تصاویر، اندازه اجسام و عوارض، بسیار کوچکتر می باشد، علت آن قرار داشتن، ماهواره در لحظه عکس برداری، در فاصله کاملا دوری نسبت به زمین می باشد. این بدان معناست که در بررسی عامل اندازه برای تفسیر، بایستی هم اندازه نسبی و هم اندازه مطلق مد نظر قرار بگیرد.

رادین 09129277534 و 02166398316 کارشناس رسمی دادگستری نقشه برداری و امور ثبتی